Als rouwtherapeut en speltherapeut, en lid van het Platform voor Onderwijs, Opvoeding en Ontwikkeling, deel ik graag mijn inzichten over een veelbesproken onderwerp binnen de rouwbegeleiding: de vijf fases van rouw volgens Kübler-Ross. Dit artikel is bedoeld voor opvoeders en professionals die met kinderen werken, om hen te helpen beter om te gaan met kinderen die rouwen. Mocht u naar aanleiding van dit artikel vragen hebben over rouw, dan kunt u contact opnemen met mijn praktijk: Maatwerk bij Verlies.
De Oorsprong van de Fases van Rouw
In 1969 introduceerde Elisabeth Kübler-Ross haar baanbrekende theorie over de vijf fases van rouw in haar boek “On Death and Dying”. Deze fases —ontkenning, woede, marchanderen, depressie en aanvaarding— waren gebaseerd op haar gesprekken met terminaal zieke patiënten. Ze wilde inzicht bieden in de emoties die mensen ervaren wanneer ze geconfronteerd worden met hun eigen sterfelijkheid en hen helpen bij het proces van acceptatie.
Misvattingen en Verkeerd Begrip
In de loop der jaren zijn de vijf fases van rouw een eigen leven gaan leiden en worden ze vaak verkeerd begrepen, vooral in de context van het rouwproces van nabestaanden. Een van de grootste misvattingen is dat deze fases van toepassing zijn op de nabestaanden van een overledene. In werkelijkheid waren de fases bedoeld voor mensen die met hun eigen naderende dood worden geconfronteerd. Het toepassen van deze fases op rouwenden kan de complexiteit van hun rouwproces simplificeren en hun ervaring van verlies ondermijnen.
Daarnaast wordt vaak gedacht dat rouw een lineair proces is, waarbij mensen elk stadium in een vaste volgorde doorlopen. Dit is echter niet het geval. Rouw is een uniek en individueel proces, waarbij mensen verschillende emoties en reacties kunnen ervaren op verschillende momenten. Niet iedereen doorloopt alle fases, en als ze dat wel doen, is de volgorde niet noodzakelijk zoals Kübler-Ross die heeft beschreven.
Rouw als Onvoorspelbaar Proces
Het idee van rouw als een stappenplan kan aantrekkelijk zijn omdat het de illusie van beheersbaarheid biedt. In tijden van chaos en verdriet zoeken mensen vaak naar structuur en orde. Echter, rouw is allesbehalve beheersbaar. Het is een onvoorspelbaar proces dat geen duidelijke verandercurve volgt.
In tegenstelling tot wat sommigen geloven, is rouw geen transformatieve ervaring waar men uiteindelijk sterker uitkomt. Het is eerder een doorlopende reis van aanpassing aan een nieuwe realiteit zonder de persoon van wie we hielden. Rouw is geen obstakel dat overwonnen moet worden, maar eerder een deel van het menselijk bestaan dat geëerd en geleefd moet worden.
Conclusie
Hoewel de vijf fases van rouw van Kübler-Ross waardevol kunnen zijn voor individuen die geconfronteerd worden met hun eigen sterfelijkheid, is het belangrijk om te erkennen dat ze niet bedoeld zijn als een blauwdruk voor het rouwproces van nabestaanden. Rouw is complex en individueel, en het verdient respect en begrip zonder te worden gereduceerd tot een eenvoudig stappenplan. Het is door het erkennen van de uniekheid en complexiteit van rouw dat we elkaar kunnen ondersteunen en troost kunnen bieden in tijden van verlies.
Voor vragen of begeleiding bij rouw kunt u contact opnemen met mijn praktijk: Maatwerk bij Verlies.
