Als studiekeuze coach voor jongeren met autisme spreek ik veel jongeren die óf geen keuze kunnen maken óf uitgevallen zijn tijdens het eerste of tweede studiejaar.
Via social media lees ik geregeld berichten over het Voortgezet Onderwijs (VO), passend onderwijs, studiekeuze en studie uitval. Studie-uitval levert altijd stress op.
Als studiekeuzecoach ben ik ervan overtuigd dat een Talenten Motivatie Analyse (TMA) mooie inzichten geeft en veel van de stress kan voorkomen. Maar terug naar de studiekeuze begeleiding die jongeren krijgen op het VO. Hoe helpend is deze begeleiding eigenlijk? En is dit voldoende voor jongeren met autisme? Langzamerhand ontstond er bij mij deze aanname:
LOB voldoet niet bij het kiezen van een studie
LOB staat voor Loopbaanoriëntatie en begeleiding. Het is een studiekeuze programma dat uit meerdere onderdelen bestaat en dat jongeren ondersteunt in het kiezen van een vervolgopleiding. Mijn drie zoons hebben alle drie zo hun kritiek op het LOB programma en ze vertelden dat het hen in ieder geval geen beslissende studiekeuze heeft opgeleverd. Ook de vrienden die ik sprak gaven hetzelfde beeld.
Een studie kiezen is voor de meeste jongeren een opgave. Uitzonderingen daargelaten natuurlijk. Er is ook zo veel keuze. Op het voortgezet onderwijs moeten jongeren met 14-15 jaar een profiel kiezen. Het profiel bepaalt je vakkenpakket en dat is weer bepalend voor een vervolgstudie. Alsof ze op die leeftijd al weten wat ze later willen worden!
Vervolgens krijgen ze op de middelbare school het LOB-programma dat ze moet helpen om een beroep te kiezen.
De jongeren die ik spreek zijn geen van allen enthousiast over het LOB programma van hun middelbare school. Dat ligt ook aan de pubertijd. LOB: Zonde van je tijd en je krijgt er geen cijfer voor. Dus waarom zou je er moeite voor doen? Maar is volgens mij meer aan de hand.
Zeker als het gaat om jongeren met Autisme en ADHD.
Het programma helpt jongeren in hun onderzoek naar het beroep dat ze later willen uitvoeren en de opleiding die ze daarvoor nodig hebben. Natuurlijk is het belangrijk dat een middelbare school ze hierbij ondersteund. En het is ook logisch dat ze daar een programma voor inkopen. Ik vermoed echter dat het LOB programma voor jongeren (met autisme) lang niet altijd voldoende is om tot een keuze te komen.
Tijd voor een onderzoek
Daarom besloot ik een oriënterend onderzoek te doen. Daarin konden jongeren aangeven of ze het LOB programma nuttig vonden en of het LOB programma bepalend is geweest voor hun studiekeuze. De doelgroep waarop ik me heb gefocust zijn jongeren met Autisme en/of AD(H)D. Ouders van een jongere met autisme en/of AD(H)D heb ik ook betrokken bij het onderzoek. 80% van hen gaf aan dat zij het LOB programma niet nuttig vonden. Hier lees je meer over dat onderzoek.
Ik heb diverse ouders en jongeren gesproken en hun verhalen gehoord. Het ene verhaal meer emotioneel geladen dan het andere. Wat ook opviel is dat jongeren die thuisonderwijs krijgen lang niet allemaal een LOB programma kunnen volgen. Naar schatting heeft eenderde van alle thuiszitters een diagnose in het autistisch spectrum (bron: Nederlandse Vereniging voor Autsime) Dat is nogal wat!
Er moet iets gebeuren voor die jongeren met autisme!
Op de website van HBO Bachelors las ik dat er 2290 HBO opleidingen zijn en 80 onderwijsinstellingen. Daarnaast zijn er ontzettend veel beroepen waarvan jongeren niet kunnen inschatten wat het beroep inhoudt. Sterker nog, we leiden nu op voor beroepen die nog niet bestaan. Raar maar waar! Gelukkig is er een aanvullend instrument om jongeren te helpen met de studiekeuze: de Talenten Motivatie Analyse (TMA).
TMA bij studiekeuze
Het is dus niet verwonderlijk dat een jongere het moeilijk vindt om een keuze te maken. Toch hoeft het niet te moeilijk te zijn. Met een TMA kom je te weten wat je talenten zijn en dat zijn er vaak meer dan je denkt! In een talentgesprek wordt uitgelegd hoe je dit kunt koppelen aan de verschillende opleidingen en dan hoef je alleen nog naar de Open Dagen te gaan van de opleidingen die jou interesseren. Piece of cake zou je zeggen. Is natuurlijk niet helemaal zo, maar het is zeker een goed begin. Als studiekeuze coach help ik graag om een favoriete top 3 studies te maken, waarna er met een gerust hart gekozen kan worden.
De uitkomst van mijn oriënterend onderzoek sloot aan bij hetgeen mijn zoons hadden aangegeven en wat ik las via de media. Toch is het LOB programma is wel degelijk nuttig. Met name als je als ouders het programma gebruikt om met je kind in gesprek te gaan over zijn of haar toekomst. Het doorlopen van het programma zet de jongere aan het denken en dat is een belangrijk onderdeel van het proces om tot een keuze te komen.
Er is wel meer nodig dan alleen het invullen van een beroepentest en het aanhoren van een aantal goedbedoelende ouders die iets komen vertellen over hun beroep. Begrijp me niet verkeerd, het zijn nuttige onderdelen van het keuze proces. Maar er ontbreekt een belangrijk onderdeel: verdiepende gesprekken. Dáár hebben de mentor en de decaan onvoldoende tijd voor.
Verdiepende gesprekken over wat je belangrijk vindt in het leven, wat je nodig hebt om prettig te kunnen studeren en wat je talenten zijn. Waarbij je verder kijkt dan de vakken waar je goede cijfers voor hebt.
Daarom zeg ik; Kom je er met LOB niet tot een studiekeuze? Zet dan een Talenten Motivatie Analyse in. Met enkele verdiepende gesprekken natuurlijk. Want dan krijg je écht goed zelfinzicht.
Wil je weten wat een TMA voor jou of je kind kan betekenen?
Laat je gegevens hier achter en ik neem contact met je op. Een eerste gesprek is altijd kosteloos.
Als je wilt heb ik ook nog de Gratis JHob Studie-Mindmap. Dit is een hulpmiddel om zelf met je kind in gesprek te gaan over zijn (of haar) toekomst. Echt heel handig.
Klik hier om om de Studie-Mindmap te downloaden.
